Mimo iż poziom życia w naszym kraju uległ w ciągu ostatnich lat znacznej poprawie, to jednak kupno nowego mieszkania za gotówkę wykracza poza możliwości zdecydowanej większości Polaków. Jest to na tyle duża inwestycja, że wymaga zaciągnięcia pożyczki w odpowiedniej kwocie. Nic więc dziwnego, że dużą popularnością cieszą niezmiennie od lat długoterminowe kredyty bankowe przeznaczone specjalnie na ten cel, zwane kredytami hipotecznymi. Ich zasadniczym elementem jest hipoteka, stanowiąca zabezpieczenie dla banku na wypadek niewypłacalności dłużnika. Bank udzielający kredytu ma przy tym prawo do kontroli, czy wykorzystanie środków finansowych jest zgodne z przeznaczeniem. Tego rodzaju pożyczka na nowe mieszkanie, dom czy inną nieruchomość jest przyjazną formą kredytowania, ale obwarowaną jednak określonymi warunkami.
Nowe regulacje
Począwszy od 1 stycznia tego roku uległy zmianie niektóre obowiązujące dotąd przepisy dotyczące zasad przyznawania kredytów hipotecznych. Przede wszystkim zrezygnowano z możliwości kredytowania 100% wartości nieruchomości. Warunkiem koniecznym jest obecnie posiadanie tak zwanego wkładu własnego w wysokości co najmniej 5% w tym roku, a kolejno 10 % w 2015, 15% w 2016, aż do 20% w 2017 roku. Tego rodzaju regulacja ma ograniczyć ryzyko kredytowe, a w konsekwencji zapewnić większe bezpieczeństwo bankom i ich klientom. Wszyscy pamiętamy przecież, że jednym ze źródeł niedawnego światowego kryzysu była banka spekulacyjna wyrosła na bazie rozdawanych na prawo i lewo, bez stosownych zabezpieczeń, kredytów mieszkaniowych. W myśl nowych przepisów pożyczkę będzie można wziąć maksymalnie na 35 lat, ale zalecany optymalny okres kredytowania, który banki będą rekomendować kredytobiorcom, to 25 lat. Jednocześnie wchodzi w życie dyrektywa Unii Europejskiej zwiększająca ochronę interesów klientów. Chodzi mianowicie o wprowadzenie ujednoliconego prospektu informacyjnego zawierającego wszystkie istotne dane, także te niezbyt wygodne dla banków, które pozwolą kredytobiorcy na rzetelną ocenę ofert. Obowiązywać będą ściśle określone zasady reklamowania i sprzedaży, a klient będzie miał prawo do wycofania się z umowy w ciągu 7 dni, podobnie jak ma to miejsce w innych obszarach. Wszystkie te okoliczności oraz sprzyjające polskim kredytobiorcom warunki ekonomiczne, mianowicie bardzo niskie stopy procentowe, sprawiają, że pożyczka na nowe mieszkanie jest obecnie bardzo dobrym rozwiązaniem.
Program Mieszkanie dla Młodych
Znajdziemy się w jeszcze korzystniejszej sytuacji, jeśli uda nam się dołączyć do grona beneficjentów nowego programu rządowego pod nazwą „Mieszkanie dla Młodych”. Niezaprzeczalną zaletą programu jest możliwość uzyskania dopłaty do kredytu hipotecznego nie tylko przez formalne małżeństwa, ale i osoby samotne, bądź żyjące w wolnym związku. Dwa podstawowe warunki, które trzeba spełnić, żeby zakwalifikować się do programu Mieszkanie dla Młodych, to wiek – do 35 lat oraz to, że beneficjent nie może być już właścicielem nieruchomości o charakterze mieszkalnym. Istnieją też określone limity odnośnie do powierzchni użytkowej kupowanego mieszkania i ceny za metr kwadratowy, przyjętej w wysokości różnej dla poszczególnych miast i regionów. Program szczególnie preferuje rodziny wielodzietne, rodzina bezdzietna i samotne osoby mogą otrzymać 10% dopłaty, rodzina z jednym lub większą ilością dzieci 15%, a w przypadku pojawienia się trzeciego dziecka w ciągu pięciu lat, dodatkowo jeszcze 5%.
Zarządza całym programem Bank Gospodarstwa Krajowego, on podpisuje stosowne umowy z określonymi bankami, które w ten sposób nabywają uprawnienia do udzielania kredytów hipotecznych na preferencyjnych warunkach, czyli z rządową dopłatą. Dopłata jest doliczana jednorazowo do wkładu własnego kredytobiorcy. Gdyby się jednak okazało, że przed upływem 5 lat dom lub mieszkanie zostały sprzedane, wynajęte czy użyczone albo zmieniony został charakter lokalu z mieszkalnego na usługowy, bank będzie się domagał zwrotu dotacji rządowej, niezależnie od spłaty kredytu zgodnie z umową. Podobny mechanizm zadziała, jeśli klient zaciągający pożyczkę na nowe mieszkanie w ramach programu MdM wejdzie w posiadanie innej nieruchomości, chyba że stanie się to w drodze spadku.
Niezbędna zdolność kredytowa
Bez względu na to, czy chcemy wziąć pożyczkę gotówkową, czy kredyt hipoteczny, kluczowym czynnikiem warunkującym pozytywną decyzję banku, jest nasza zdolność kredytowa. Polega ona na oszacowaniu możliwości spłaty zobowiązania, o które wnioskujemy, w kontekście dochodów i koniecznych wydatków na utrzymanie. Proste wyliczenie to jednak nie wszystko, kredytodawca chce mieć pewność, że dochód kredytobiorcy będzie stabilny w całym okresie spłacania kredytu. Trudno się zatem dziwić, że banki preferują osoby zatrudnione na umowę o pracę i to na czas nieokreślony. Na szczęście ostatnio, pod wpływem nacisków opinii publicznej i rekomendacji organów nadzorujących, to rygorystyczne stanowisko uległo złagodzeniu i kredyt otrzymują także osoby zatrudnione na umowę o dzieło czy zlecenie oraz prowadzące działalność gospodarczą, jednak pod pewnymi warunkami.